Temple and Culture of Chiangmai วัดและวัฒนธรรมของเชียงใหม่: T. Changmoi ต.ช้างม่อย

My little step.

มีคนถามข้าพเจ้าเสมอว่าสิ่งที่ทำอยู่ในขณะนี้ทำไปทำไม ทำแล้วได้อะไร หรือทำแล้วได้เงินหรือเปล่า ทำให้ข้าพเจ้ากลับมาย้อนคิดว่าคนเราเวลาจะทำอะไรแล้วต้องมีผลตอบแทนเสมอหรือ สำหรับข้าพเจ้าแล้วคือไม่เสมอไป เพราะว่าความสุขบางครั้งก็เป็นสิ่งที่เงินไม่สามารถซื้อหาได้ และความสุขมีหลายประเภทรวมทั้งความสุขจากการให้ และการให้ก็แล้วแต่มุมมองของแต่ละคน แต่การให้ที่สุขที่สุดเห็นจะเป็นการให้โดยไม่หวังผลตอบแทนและการให้แก่ประเทศชาติ สำหรับตัวข้าพเจ้าแล้วการบันทึกเรื่องราวทุกๆเรื่องในท้องถิ่น โดยเฉพาะการบันทึกภาพวัดในเชียงใหม่บ้านเกิดของข้าพเจ้า ข้าพเจ้าถือว่าเป็นประโยชน์ในแง่ประวัติศาสตร์และประโยชน์ในแง่ความรู้และวิทยาทานแก่ผู้ที่สนใจและเป็นการเก็บรักษารากฐานของอดีตเอาไว้ไม่ให้สูญหายไป

ถึงแม้ว่าข้าพเจ้าจะยังไม่สามารถทำตามความฝันคือการสร้างมูลนิธิเพื่อทำโรงเรียนฝึกฝนงานศิลปะล้านนาทุกแขนงให้แก่ผู้ด้อยโอกาสเนื่องจากข้าพเจ้าไม่ใช่เศรษฐี เป็นแค่ลูกชาวบ้านและเป็นเพียงข้าราชการคนหนึ่งที่อาจะสามารถใช้ชีวิตอย่างสบายโดยไม่ต้องดิ้นรนไขว่คว้าอะไร อาจจะแต่งงานและมีครอบครัวและแก่ตายไปตามกาลเวลาและวัฎจักรชีวิต แต่ข้าพเจ้าคิดว่าคนเราเมื่อเกิดมาแล้วน่าจะสร้างสรรค์อะไรทิ้งไว้ให้แก่โลก ไม่ได้ตายไปสูญเปล่า วัวควายตายแล้วยังเหลือหนังและเนื้อให้คนใช้เป็นประโยชน์ได้ แต่คนเราหากตายไปแล้วไม่เหลืออะไรให้คนภายหลังใช้เป็นประโยชน์ได้เป็นอะไรที่น่าคิดและสะดุดใจข้าพเจ้าเรื่อยมา จนวันหนึ่งข้าพเจ้าค้นพบตัวเองว่าชีวิตข้าพเจ้าต้องการอะไรและจะทำอะไรทิ้งไว้ให้เป็นประโยชน์แก่แผ่นดินมารดร ซึ่งก็คือนครนพบุรศรีเชียงใหม่แห่งนี้ การเดินทางตามรอยฝัน จึงได้ดำเนินขึ้น ถึงแม้ว่าจะเป็นเพียงสมุดบันทึกเรื่องราวประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเล่มเล็กๆ แต่สักวันคงจะเป็นสมุดบันทึกที่ทรงคุณค่าอย่างแน่นอน

อะไรทำให้ข้าพเจ้าจึงสนใจจะบันทึกเรื่องราวเหล่านี้หรือ ก็เพราะเนื่องจากมันเป็นสิ่งที่ทุกคนหลงลืมที่จะบันทึกไว้นั่นเอง ทุกวินาทีของกาลเวลาคืออดีต ข้าพเจ้าจำได้ว่า สิ่งต่างๆ เมื่อสุญหายไปตามกาลเวลาแล้ว อะไรก็ไม่สามารถเอาคืนมาให้ได้ ดังนั้นงานศิลปะต่างๆ ย่อมผุพังและสูญหายไปตามกาลเวลา แต่ข้าพเจ้าสังเกตว่า คนไทยมักจะไม่ค่อยให้ความสำคัญกับการรักษา ดังนั้นจึงนิยมทิ้งให้งานศิลปะต่างๆ ผุพังจนยากแก่การซ่อมแซมแล้วจึงรื้อแล้วสร้างสิ่งใหม่ ค่าของงานศิลปะเหล่านั้นจึงสูญหายไปโดยไม่มีการบันทึกไว้ ทั้งที่ต้นทุนการดูแลรักษาเป็นต้นทุนที่ต่ำกว่าต้นทุนการสร้าง เมื่อข้าพเจ้าไม่สามารถเปลี่ยนแนวคิดผู้คนให้นิยมการรักษามากกว่าการทำลายและสร้างใหม่ สิ่งเดียวที่ข้าพเจ้าทำได้ก็คือการบันทึกสิ่งสวยงามเหล่านั้นไว้เพื่อทดแทน วัดบางวัดนั้นสร้างสวยงามวิจิตรแต่น่าเสียดายที่หากสิบปีร้อยปีกาลเวลาเปลี่ยนไปคงจะหาความสวยงามไม่ เปรียบกับดอกไม้แรกแย้มย่อมสวยงามแต่หากไม่บันทึกภาพความสวยงามไว้ก็คงจะเหี่ยวเฉาตามกาลเวลาจนในที่สุดก็สุญสลายไปจนจำไม่ได้ว่าภาพความสวยงามแรกแย้มนั้นเป็นอย่างไร

ตอนแรกข้าพเจ้าฝันว่าอยากจะสร้างมูลนิธิสักมูลนิธิเพื่อทำหน้าที่ดูแลบำรุงรักษา เนื่องจากข้าพเจ้ามองว่าปัจจุบันมีมูลนิธิเยอะแยะทั้งภาครัฐและเอกชนที่ดูแล เด็ก คนแก่ ผู้ด้อยโอกาส ผู้ติดยาเสพติด ฯลฯ แต่สิ่งที่พวกเขาลืมไปคือการทำอย่างไรให้พวกเขายืนได้ด้วยตนเอง การจะให้พวกเขายืนได้ด้วยตนเองคือการสร้างคุณค่าให้พวกเขา สร้างให้พวกเขามีงานทำนั่นเอง ซึ่งมันน่าจะเกี่ยวโยงกับการบูรณะและอนุรักษ์ซึ่งต้องการคนจำนวนมาก(ข้าพเจ้าเคยสนทนากับท่านอาจารย์มช.ท่านหนึ่งที่รู้จักคนของกรมศิลปากรเกี่ยวกับเรื่องการบันทึกภาพและเรื่องราวของวัดแต่ท่านบอกว่าคนของกรมศิลปะฯมีน้อยจนไม่สามารถดำเนินการอย่างที่ข้าพเจ้าให้แนวคิดได้) ข้าพเจ้าก็แปลกใจว่า จริงๆแล้ว ปริมาณพลเมืองโลกรวมทั้งประเทศไทยก็เพิ่มขึ้นทุกปีแต่ทำไมพวกเขากลับไม่มีคุณค่าในตัวเองกลับเป็นภาระให้แก่รัฐบาลและสังคมต้องมาดูแล ภาพเด็กเร่ร่อน เด็กขอทาน คนพิการ ผู้สูงอายุ ผู้ด้อยโอกาสมากมายทำไมยังมีอยู่ จริงๆแล้ว ปีหนึ่งชาวพุทธบริจาคเงินสร้างวัดจำนวนมาก สร้างใหม่เพื่อทดแทนของเก่าทุกๆปี แทนที่จะสร้างใหม่เอาเงินมาบริจาคเพื่อสร้างคนดูแลให้ไม่ดีกว่าหรือ จะได้ทำบุญทั้งการสร้างวัดและการสร้างคน ข้าพเจ้าเป็นคนที่ชอบฝันอะไรเกินตัวแถมแปลกกว่าคนอื่นๆ แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะเป็นคนไม่ประมาณตน ดังนั้นด้วยสำนึกว่าตนเป็นเพียงลูกชาวบ้านและข้าราชการคนหนึ่งไม่ใช่เศรษฐีพันล้านจะได้สร้างมูลนิธิและทำอะไรตามฝัน ก็เลยทำในสิ่งที่ตนเองทำได้ก็คือการบันทึกภาพและเรื่องราวของวัดและเชียงใหม่เนื่องจากเป็นสิ่งที่อาศัยเพียงแรงกายและสมอง(อาจให้แรงทรัพย์บ้างแต่ก็พอจะรับไหว) ข้าพเจ้าเริ่มทำในสิ่งที่ตัวเองรักถึงแม้ว่ามันจะเป็นเพียงก้าวเล็กๆก็ตาม

หน้าเว็บ

T. Changmoi ต.ช้างม่อย